Căng thẳng với Trung Quốc là điểm chính trong chuyến thăm Úc của Tổng thống Nam Hàn Moon Jae-in sau khi thông báo rằng hai quốc gia này đã ký kết một hợp đồng quốc phòng lịch sử trị giá 1 tỷ USD, theo đó đại công ty quốc phòng Hanwha của Nam Hàn sẽ cung cấp vũ khí và phương tiện pháo binh cho Úc.
Trong một cuộc họp báo chung với ông Moon, ông Morrison cho biết Nam Hàn đóng một vai trò quan trọng trong việc kiềm chế căng thẳng với Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Ông Morrison nói với giới báo chí rằng: “Nam Hàn có một cuộc đối thoại rất mạnh mẽ và cởi mở với Trung Quốc. [Kết quả chiến tranh] là kết quả không ai tìm kiếm, cũng không có ai hy vọng xảy ra, cho dù là do tính toán sai lầm hay bằng cách nào khác, do đó, Úc và Nam Hàn có việc quan trọng phải làm với tư cách là các nền dân chủ tự do.”
Thủ tướng cho biết mối quan hệ song phương giữa Úc và Nam Hàn, đã được nâng cấp lên thành “quan hệ đối tác chiến lược toàn diện” trong chuyến thăm ngoại giao này, tiếp tục phát triển trong bối cảnh căng thẳng gia tăng ở các khu vực trên.
Ông nói rằng “Để bảo đảm hòa bình và ổn định, quý vị cần một môi trường an ninh vững chắc, nơi có thượng tôn pháp luật. Phải có một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và cởi mở và đó là mục tiêu mà chúng tôi cùng chia sẻ.”
Chuyến thăm của ông Moon diễn ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương khi Bắc Kinh thể hiện tham vọng đối với Đài Loan và Úc đã ký hiệp ước AUKUS với Hoa Kỳ và Anh Quốc, theo đó Úc sẽ có được các tàu ngầm chạy bằng năng lượng nguyên tử.
Chính quyền Trung Cộng đã đưa ra những lời đe dọa đối với AUKUS, và chỉ trích thỏa thuận này là “phá hoại nghiêm trọng hòa bình và ổn định của khu vực,” một phản ứng mà Bộ trưởng Quốc phòng Úc Peter Dutton gắn cho cái nhãn là “phi lý”.
Hôm 12/12, ông Dutton nói Sky News rằng “Không ai muốn xung đột, và chúng tôi sẽ tránh xa điều đó bất cứ khi nào có thể, nhưng chúng tôi cũng cần phải thực tế về tình thế của Trung Quốc và chính phủ Trung Quốc cũng như phương thức dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch Tập, viễn cảnh đã thay đổi khá nhiều.”
Bộ trưởng Quốc phòng cho biết Úc sẽ không từ bỏ chủ quyền của mình, mặc dù đang cố gắng duy trì một “mối quan hệ hợp tác tốt đẹp” với Trung Quốc.
“Như quý vị biết đó, Đại sứ Trung Quốc đã đưa ra một tài liệu gồm 14 vấn đề mà ông ấy muốn giải quyết trước khi có thể bình thường hóa mối quan hệ này,” ông nói khi đề cập đến một bức thư phàn nàn và yêu sách gồm 14 điểm mà đại sứ quán ở Canberra đã tiết lộ cho báo chí vào năm ngoái.
“Về cơ bản, đó là sự từ bỏ quyền tự do ngôn luận và các giá trị dân chủ cũng như chủ quyền của chúng ta, điều mà Úc sẽ không bao giờ nghĩ đến.”
Ông Moon cho biết rằng ông tôn trọng quyết định của Úc đối với AUKUS, đồng thời bày tỏ rằng Nam Hàn sẽ tránh căng thẳng với Bắc Kinh vì quốc gia này cần “các nỗ lực mang tính xây dựng” của Trung Quốc để chính thức chấm dứt chiến tranh với Bắc Hàn.
Ông nói “Bắc Hàn có một yếu tố khác cần tính đến và điều đó liên quan đến việc … phi hạt nhân hóa [Bắc Hàn].”
“Nam Hàn tập trung vào mối quan hệ đồng minh bền vững với Hoa Kỳ và cả với Trung Quốc – chúng tôi muốn có một mối quan hệ hài hòa.”
Ông Moon sẽ gặp Lãnh đạo phe đối lập Anthony Albanese, Thủ hiến NSW Dominic Perrottet và Thống đốc NSW Margaret Beazley vào thứ Ba (14/12), sau cuộc nói chuyện chính thức với Thủ tướng Úc Morrison tại Canberra hôm thứ Hai (13/12).
Tổng thống Nam Hàn cũng tuyên bố hôm 13/12 rằng quốc gia của ông sẽ không tham gia vào cuộc tẩy chay ngoại giao Thế vận hội mùa đông Bắc Kinh sắp tới, do Hoa Kỳ dẫn đầu và với sự tham gia của Úc, Anh Quốc, Canada, Lithuania và New Zealand, nhưng ông tôn trọng quyết định đó của các quốc gia có chủ quyền.
Tịnh Nhi biên dịch